Wskazania do plastyki przegrody nosa u młodych osób

Niekwestionowanymi wskazaniami do pilnej operacji nosa są: choroba nowotworowa, wady wrodzone (np. rozszczep), ropień, krwiak, torbiel skórzasta oraz silne pourazowe skrzywienie przegrody nosa. Obecnie coraz powszechniejszym jest jednak pogląd, że każde wyraźne skrzywienie przegrody nosa powodujące poważne zaburzenia oddychania przez nos i objawiające się m.in. oddychaniem przez otwarte usta powinno być pilnie skorygowane chirurgicznie aby uniknąć konsekwencji niedrożności nosa.

Umiarkowane i łagodne skrzywienia przegrody nosa u dziecka są natomiast względnym wskazaniem do zabiegu. Według danych z literatury w tej grupie wiekowej deformację przegrody stwierdza się aż u 25-57% populacji i dotyczy głównie środkowej i tylnej jej części. U pacjentów pozostaje więc dylemat czy wykonać zabieg chirurgiczny obarczony ryzykiem uszkodzenia ośrodków wzrostu czy odroczyć operację i liczyć się z wystąpieniem ewentualnych poważnych czynnościowych, estetycznych i społecznych konsekwencji. Niedrożność nosa zaburza prawidłowy tor oddychania dziecka, powoduje obniżenie i przesunięcie języka do przodu, zmniejsza napięcie mięśni tego regionu i w konsekwencji prowadzi do zaburzenia wzrostu szczęki i zębów. Wykazano, że u niemowląt ze skrzywieniem przegrody nosa występuje wyższe ryzyko rozwoju wad zgryzu, asymetrii podniebienia, infekcji górnych dróg oddechowych i chorób ucha środkowego.

Argumentem za wykonaniem operacji są również doniesienia wskazujące na poprawę jakości życia dzieci po septoplastyce. Istotnie statystycznie większą korzyść z zabiegu wykazują dziewczynki. Co więcej u dzieci z nieżytem alergicznym korekcja przegrody może na tyle poprawić drożność nosa, że ograniczy użycie leków przeciw-alergicznych.

Korekcja nosa zewnętrznego

W grupie dzieci w wieku 4-12 lat wykazano, że w przypadku obecności pourazowego skrzywienia nosa i przegrody korekta kształtu wyłącznie chrząstki przegrody skutkuje uwydatnieniem się wraz ze wzrostem dziecka deformacji nosa zewnętrznego. W takich sytuacjach celem interwencji chirurgicznej powinno być odtworzenie estetycznego wyglądu nosa oraz jego prawidłowej funkcji oddechowej. Wynika to z obserwacji, że niezależnie od wieku dziecka najlepsze efekty uzyskuje się, kiedy plastykę przegrody i rynoplastykę (osteotomie) wykonywana jest jednoczasowo. W wielu przypadkach zmiana kształtu nosa jest niezbędna do wyprostowania chrząstki przegrody. Skorygowanie nosa pomimo powinno zostać wykonane, pomimo że ryzyko reoperacji w przyszłości z powodu niezadowalających efektów estetycznych pierwszego zabiegu wynosi 13.5% i jest wyższa niż u dorosłych.

Podczas korekty kształtu nosa zewnętrznego podobnie jak w przypadku septoplastyki należy maksymalnie ograniczyć resekcję chrząstek. Zabieg ukierunkowany powinien być na wzmocnienie istniejących struktur nosa i wytworzenia symetrii a nie na usuwanie i zmniejszanie w celu wytworzenia kształtu nosa na wzór kanonów piękna dla osób dorosłych.

Wg. Shandilya i wsp. wykorzystywanie podczas rynoplastyki przeszczepów chrząstek z ucha czy żebra może dać nieprzewidywalne efekty i tym samym zwiększyć ryzyko reoperacji. Jednakże, wyprostowanie części grzbietowej przegrody może wymagać umieszczenia przeszczepu chrząstki pomiędzy przegrodą a chrząstką boczną (tzw. spreader grafts). Eelam i wsp. wskazuje, że niezastosowanie tej techniki stabilizacji kończy się zwykle ponownym wykrzywieniem się chrząstki czworobocznej.

Podsumowując można stwierdzić, że poprawnie wykonana i przemyślana plastyka przegrody i nosa zewnętrznego może istotnie poprawić drożność, kształt oraz korzystnie wpłynąć na wzrost nosa dziecka. Każdorazowo należy jednak wykonać rachunek korzyści i niepożądanych następstw zabiegu z jednej strony i pozostawienia skrzywionej przegrody nosa z drugiej strony. Ważnym jest również, aby poinformować rodziców o możliwości pojawienia się resztkowej lub nowej asymetrii w nosie która będzie wymagała kolejnej operacji w wieku dorosłym.